Chó nổi tiếng với khả năng xác định và theo dõi đồ vật thông qua việc đánh hơi. Giờ đây, một nghiên cứu tiết lộ rằng khả năng này còn ảnh hưởng đến cả việc “nhìn” của chó với các cấu trúc não đặc biệt liên kết khứu giác với thị giác.
Một nghiên cứu được công bố trên Journal of Neuroscience đã tiết lộ rằng thị giác và khứu giác được kết nối trong não của loài chó, một đặc điểm chưa từng thấy ở bất kỳ loài nào khác.
Nhà thần kinh học thú y Philippa Johnson, phó giáo sư tại Đại học Thú y Cornell và tác giả cao cấp của nghiên cứu cho biết: “Điều thú vị nhất về nghiên cứu này là các kết nối từ mũi đến thùy chẩm, nơi chứa vỏ não thị giác”.
Johnson và các đồng nghiệp đã nghiên cứu quét MRI não của 23 con chó và phát hiện ra các kết nối thần kinh giữa khứu giác, nơi nhận biết mùi, với thùy chẩm, nơi xử lý thị giác.
Johnson cho biết, con người, một loài chủ yếu dựa vào thị giác, không có những kết nối như vậy trong não. Tuy nhiên, các loài động vật phụ thuộc nhiều vào khứu giác khác, chẳng hạn như ngựa, có thể có các kết nối tương tự.
Tuy khám phá cho thấy khứu giác và thị giác ở chó được tích hợp theo một cách nào đó, nhưng các nhà khoa học không biết chó trải nghiệm hai giác quan hoạt động cùng nhau như thế nào.
Johnson nói: “Khứu giác góp phần vào vỏ não thị giác ở chó, nhưng chúng ta khó có thể biết được trải nghiệm của một con chó. Nhưng tôi nghĩ chúng có thể sử dụng việc đánh hơi để xác định mọi thứ đang ở đâu”.
Cô giải thích rằng khi con người bước vào một căn phòng, họ chủ yếu sử dụng thị giác để xác định xem ai đang ở đó hoặc vị trí của đồ đạc như thế nào. Nhưng những con chó dường như tích hợp mùi hương vào việc giải thích môi trường xung quanh và cách chúng định hướng trong đó.
Do đó, hoạt động của những con chó dường như không bị ảnh hưởng nhiều ngay cả khi chúng bị mù.
Cô nói: “Một trong những bác sĩ nhãn khoa tại bệnh viện ở đây cho biết, anh ấy thường xuyên gặp những người chủ mang chó đến khám và khi anh ấy kiểm tra thị lực của chúng, chúng hoàn toàn bị mù - nhưng những người chủ thực sự sẽ không tin anh ấy”.
“Những con chó mù hoạt động hoàn toàn bình thường. Chúng có thể chơi tìm kiếm đồ vật. Chúng có thể định hướng khi di chuyển trong môi trường xung quanh mà không bị va vào các đồ vật”.
Johnson và các đồng nghiệp của cô đang lên kế hoạch nghiên cứu mới để kiểm tra não của các động vật khác, chẳng hạn như mèo và ngựa, những loài cũng phụ thuộc nhiều vào khứu giác.
Cô nói: “Đầu của loài ngựa chủ yếu là cơ quan mũi, nhưng chúng sử dụng khả năng đánh hơi theo một cách khác với loài chó, vì chúng là con mồi và chúng sử dụng nó để cảnh báo bản thân. Vì vậy, sẽ rất thú vị khi xem xét hệ thống khứu giác của chúng tích hợp vào não như thế nào”.
Johnson cho biết thêm, khứu giác ở chó nhạy hơn nhiều so với ở người: phần xử lý mùi trong não chó lớn hơn não người khoảng 30 lần. Chó có tới một tỷ tế bào cảm thụ mùi trong mũi, trong khi con người chỉ có 5 triệu.
Khám phá mới cho thấy khứu giác quan trọng đối với chó hơn nhiều so với suy nghĩ trước đây.
Cô nói: “Chúng tôi đã có một dấu hiệu cho thấy thị giác của chúng không quá sắc sảo và phức tạp như của con người. Tuy nhiên, giờ đây chúng ta biết rằng đánh hơi là một phần của quá trình xử lý hình ảnh của chó, vì vậy chúng có thể có trải nghiệm hoàn toàn khác về thế giới so với chúng ta”.
Theo James Serpell, giáo sư danh dự về đạo đức và phúc lợi động vật tại Trường Thú y Đại học Pennsylvania, người không tham gia vào nghiên cứu, phát hiện cho thấy chó bằng cách nào đó đã kết hợp các yếu tố khứu giác và thị giác vào nhận thức về thế giới xung quanh.
Serpell nói trong một email: “Điều này rõ ràng đã giúp giải thích tại sao những con chó bị mù dường như hoạt động rất tốt, ít nhất là khi chúng ở trong một môi trường quen thuộc nơi khứu giác của chúng có thể lập bản đồ ký ức trực quan về các mối quan hệ không gian”.
Văn Thiện
