Trung Quốc đã hạ thủy tàu sân bay Type 003 mang tên Phúc Kiến vào ngày 17/6 tại Thượng Hải, quảng cáo rằng hệ thống phóng máy bay điện từ (EMALS) của nước này có thể sánh ngang với tàu sân bay lớp Ford mới nhất của Mỹ.
Tuy nhiên, để chứng minh cho tuyên bố trên, cần phải có một số lượng lớn các cuộc thử nghiệm máy bay cất cánh và hạ cánh trên tàu sân bay - đây chính xác là một thiếu sót lớn của Phúc Kiến và sự bối rối của Hải quân Quốc.
Trung Quốc hiện thiếu một số lượng lớn các máy bay hoạt động trên tàu sân bay như: máy bay chiến đấu, máy bay kiểm soát và cảnh báo sớm trên không (AEW & C), máy bay tác chiến điện tử (EW), máy bay tuần tra hàng hải (MPA) và máy bay vận tải quân sự.
Máy bay chiến đấu J-15B đã sẵn sàng trang bị hệ thống phóng điện từ?
Mặc dù được trang bị hệ thống phóng máy bay điện từ tiên tiến, tàu sân bay Phúc Kiến vẫn thiếu máy bay chiến đấu. Đây là một trong những điểm yếu lớn nhất của con tàu.
Máy bay chiến đấu phản lực J-15 của Trung Quốc, một bản sao của Sukhoi Su-33 của Liên Xô cũ, hiện là máy bay chiến đấu trên tàu sân bay duy nhất của nước này. J-15B được đồn đại là biến thể CATOBAR (hệ thống phóng và thu hồi máy bay từ boong của một con tàu sân bay) của máy bay chiến đấu J-15 như một phần của cánh không quân của tàu sân bay Type 003.
Các tàu sân bay Liêu Ninh và Sơn Đông đã tiến hành huấn luyện hoạt động cất cánh và hạ cánh của máy bay chiến đấu J-15 trên hệ thống phóng cất cánh ngắn hỗ trợ kiểu trượt truyền thống.
Là máy bay chiến đấu trên tàu sân bay nặng nhất trong biên chế, J-15 gặp khó khăn khi cất cánh từ sàn trượt của hai tàu sân bay này và nó không thể cất cánh khi được nạp đầy đủ nhiên liệu và vũ khí; bằng không, nó sẽ rơi xuống biển.
Trọng lượng rỗng của máy bay chiến đấu J-15 vào khoảng 17,5 tấn.
Hải quân Nga đã đặt hàng MiG-29K để thay thế cho Su-33 vào năm 2009, trọng lượng của Su-33 là một trong những lý do khiến nó bị cho nghỉ hưu sớm.
Vào tháng 5, tàu sân bay Liêu Ninh đầu tiên của Trung Quốc đã tiến hành các cuộc tập trận ở Biển Philippines và vùng biển Okinawa, với việc máy bay J-15 cất và hạ cánh nhiều lần. Hình ảnh do Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản chụp cho thấy, J-15 chỉ mang tên lửa không đối không, dường như để đảm bảo an toàn khi cất cánh và hạ cánh, nhưng tiết lộ rằng Liêu Ninh và Sơn Đông không thể thực hiện các cuộc tấn công trên biển hoặc mặt đất và không có khả năng tác chiến hải quân.
Việc hạ thủy tàu sân bay Phúc Kiến sẽ mang lại cho ĐCSTQ nhiều hy vọng. Nếu máy phóng điện từ hoạt động hiệu quả, máy bay chiến đấu J-15 có thể cất cánh khi nạp đầy nhiên liệu và vũ khí, điều này sẽ giúp tăng cường khả năng chiến đấu của nó. Tuy nhiên, cho dù đạt được như vậy, con tàu sân bay Type 003 vẫn sẽ cần vài năm thử nghiệm thực địa.
Năm 2020, ĐCSTQ tiết lộ rằng máy bay tấn công J-15B, một biến thể tiên tiến của J-15, đang được phát triển và sẵn sàng gia nhập cánh quân Phúc Kiến. Theo cơ quan ngôn luận của chính quyền Trung Quốc, thanh nối máy phóng được lắp vào phần mũi của J-15B, kèm theo một số biện pháp gia cố về cấu trúc và vật liệu, hy vọng rằng hệ thống phóng máy bay điện từ có thể giải quyết được vấn đề quá tải của J-15. Nó cũng không dùng động cơ do Nga sản xuất mà chuyển sang động cơ WS-10 sản xuất nội địa.
Tuy nhiên, trong bối cảnh các phương tiện truyền thông nhà nước gần đây khoe khoang về tàu sân bay Phúc Kiến, điều đáng chú ý là chiếc J-15B được cho là sẽ đi cùng chuyến phóng tàu sân bay đã không xuất hiện trên các phương tiện truyền thông.
Trung Quốc có tổng cộng 34 máy bay chiến đấu J-15 tính đến tháng 8/2021, theo sách trắng quốc phòng năm 2021 của Nhật Bản. Theo các nguồn tin và ấn phẩm mở, tàu Liêu Ninh được cho là có khả năng mang 24 máy bay chiến đấu, Sơn Đông có khả năng mang 32, trong khi Phúc Kiến có khả năng mang 40. Có vẻ như không có đủ máy bay phản lực để thử nghiệm và huấn luyện. Trung Quốc hiện có ba tàu sân bay.
Khi tàu Liêu Ninh được điều động trở lại vào tháng 5 năm nay, có tối đa 9 máy bay phản lực xuất hiện trên boong tàu.
Tình thế tiến thoái lưỡng nan của hải quân Trung Quốc khiến họ phải đẩy nhanh việc sản xuất J-15B cho con tàu Phúc Kiến trong khi tiếp tục sản xuất J-15 cho hai tàu sân bay còn lại. Thiết bị bổ sung và máy bay dùng cho tàu sân bay không thể chia sẻ cho cả ba con tàu sân bay. Ngoài ra, Phúc Kiến yêu cầu bảo trì thường xuyên. Một khi nó quay trở lại xưởng đóng tàu, một loạt máy bay hoạt động trên tàu sân bay chỉ có thể ở chế độ chờ trên đất liền.
Phúc Kiến chưa có cánh không khí hoàn chỉnh
Cánh tiêu chuẩn của tàu sân bay Mỹ thường bao gồm 80 đến 90 máy bay, trong đó có 48 máy bay chiến đấu F/A-18E/F hoặc F-35C, 4 đến 6 máy bay cảnh báo sớm trên không (AEW) E-2 Hawkeye, 4 đến 6 máy bay tác chiến điện tử E/A-18 Growler, máy bay chống tàu ngầm, máy bay vận tải và máy bay trực thăng tìm kiếm cứu nạn.
Tàu sân bay Type 003 của hải quân Trung Quốc còn lâu mới có một cánh không quân hoàn chỉnh.
Trước hết, J-15B của nó vẫn chưa có ngày ra mắt chính thức. Một máy bay chiến đấu tiềm năng khác, ban đầu được gọi là FC-31, nay được đổi tên thành FC-35, vẫn đang được phát triển.
AEW nằm trên tàu sân bay của Trung Quốc nên là Shaanxi KJ-600, vẫn chưa được chính thức công bố.
Máy bay tác chiến điện tử trên tàu sân bay của ĐCSTQ được cho là máy bay chiến đấu J-15D, một biến thể cải tiến của J-15.
Việc sử dụng máy bay trực thăng trên tàu sân bay mới bắt đầu, và cũng sẽ cần thời gian để hình thành một phi đội phụ trợ hoàn chỉnh.
Với việc thử nghiệm và huấn luyện nhiều loại máy bay khác nhau trên đất liền và trên tàu sân bay, có thể mất ít nhất ba đến năm năm để hải quân Trung Quốc hình thành một hạm đội tàu sân bay hoàn chỉnh. Nếu còn không 'qua bài kiểm tra' thì sẽ còn mất thêm một thời gian lâu hơn nữa.
Kết luận
Trung Quốc tự hào có ba tàu sân bay. Nhưng hai con tàu là bản sao của các công nghệ thời Liên Xô cũ, được đánh giá là lỗi thời. Con tàu thứ ba là bản sao của các công nghệ của Mỹ. Tuy nhiên, ngoại trừ các máy phóng điện từ được cố tình giấu trên tàu sân bay Phúc Kiến, thì con tàu này không có gì đặc biệt. Nó vẫn đang ở giai đoạn đầu trong quá trình 'sao chép công nghệ của Mỹ'.
Các loại máy bay dựa trên tàu sân bay khác nhau của ĐCSTQ dường như đã bị chậm tiến độ và vẫn chưa sẵn sàng, đây là một trong những khó khăn lớn nhất đối với việc thử nghiệm máy phóng Type 003 EMALS.
Phi vụ 'sao chép' tàu sân bay Mỹ của hải quân Trung Quốc chỉ mới bắt đầu.
Quan điểm được trình bày trong bài viết này là ý kiến của tác giả và không nhất thiết phản ánh quan điểm của NTDVN.
Lam Giang
Theo The Epoch Times